Intermittent fasting: meer nadelen dan voordelen?

Intermittent fasting, ook wel bekend als IF, is een eetpatroon waarbij mensen perioden van vasten afwisselen met perioden van eten. Deze methode won de afgelopen jaren sterk aan populariteit, vooral dankzij de voordelen die eraan verbonden zijn. Nochtans is het wetenschappelijk bewijs voor het succes van deze methode te onderbouwen beperkt, en zijn er ook nadelen verbonden aan IF. In dit artikel nemen we Intermittent fasting nauwkeurig onder de loep.

Wat is intermittent fasting?

Opgekomen als een nieuwe dieettrend, intussen populair bij heel wat mensen. Intermittent fasting is een eetpatroon waarbij je afwisselend gaat vasten en eten. Er zit dus een beperking op wanneer je mag eten, maar niet op wat je mag eten. Wie aan IF doet, moet dus niet per se bepaalde voedingsgroepen schrappen.

Er zijn verschillende methoden:

  • 16/8 methode. Hierbij vast je 16 uur per dag en mag je enkel gedurende een periode van 8 uur eten.
  • 5/2 methode. Volg je dit patroon, dan mag je 5 dagen per week normaal eten. De andere 2 dagen beperk je jouw calorie-inname tot 500-600 calorieën. 
  • Eet-stop-eet methode. Dit houdt in dat je afwisselend een dag (24 uur) normaal eet en een dag helemaal niet eet.
  • 24 uur vasten. Hierbij eet je 1-2 dagen niets, terwijl je de rest van de dagen normaal eet. 

Wat zijn de voordelen van intermittent fasting?

Belangrijk om te vermelden is dat er nog maar weinig wetenschappelijk onderzoek is geweest op mensen. De gekende voordelen komen uit onderzoek naar knaagdieren. Bovendien zijn de gekende voordelen vooral op korte termijn, en weten we niet wat de gevolgen zijn op langere termijn. Enkele van de positieve gevolgen zijn: 

  • Gewichtsverlies. Je lichaam krijgt namelijk minder calorieën en wordt tijdens het vasten gestimuleerd om je vetopslag te verbranden.
  • Verbeterde insulinerespons, wat kan helpen om diabetes type 2 te voorkomen (dit is niet bewezen, aangezien er vooral naar glucosespiegels werd gekeken tijdens onderzoeken en niet naar de effectieve langdurige gezondheidsresultaten).
  • Verhoogde concentratie. Je lichaam moet minder energie spenderen aan verteren, waardoor je je beter kan concentreren doorheen de dag.

Er worden nog heel wat andere voordelen in de verf gezet, maar het wetenschappelijk bewijs dat deze effecten onderbouwt is voorlopig nog te beperkt. We denken hierbij aan het verlengen van de levensduur, voorkomen van Alzheimer, anti-ageing effecten …

Wat zijn de nadelen van intermittent fasting?

Wie begint met IF, moet zich bewust zijn van de potentiële nadelen en risico’s. Hoewel de verschillende methodes verschillende gevolgen hebben, wordt het sterk afgeraden om volledige dagen niets te eten. Dit kan namelijk potentieel nefaste gevolgen hebben voor je metabolisme. Mogelijke nadelen zijn:

  • Risico op eetstoornissen. Mensen die hieraan gevoelig zijn, beginnen sowieso beter niet met IF. Ook voor anderen blijft dit echter een risico. Door hele periodes niets te eten, verhoog je de kans op ‘volproppen’ wanneer je dan wel mag eten. Dit wil zeggen dat je niet langer naar je hongergevoel gaat luisteren en je jouw relatie met eten verstoort. 
  • Risico op gewichtstoename. Hoewel je met intermittent fasting op korte termijn gewicht kan verliezen, bestaat de kans dat je op langere termijn die effecten ongedaan maakt. Dit omdat je tijdens periodes dat je wel mag eten, veel meer calorieën gaat innemen dan nodig, om je ‘voor te bereiden’ op het vasten. Zelfs al kom je niet meer bij, is de kans groot dat je gewicht stagneert omdat je lichaam leert minder calorieën te verbruiken.
  • Kans op verhoogde stress.Tijdens het vasten stijgt je cortisolniveau - beter gekend als het stresshormoon. Wie meer stress ervaart, zal ook meer angsten en irritatie ervaren. Cortisol heeft niet enkel een negatief effect op je humeur, maar ook op je eetlust. Hoge levels aan cortisol leiden vaker tot eetbuien.
  • Constant hongergevoel. Dit is zeker in het begin een issue. Wanneer je start met vasten, ervaar je een hongergevoel. Je lichaam is namelijk een ander patroon gewend. Dit kan je concentratie ook verstoren: je bent namelijk afgeleid door een lege maag. Wie met een hongergevoel gaat slapen, slaapt ook slechter.

Intermittent fasting komt vaak ook met vermoeidheid, want je lichaam moet het stellen met een pak minder energie. Daarenboven ervaren mensen die dit eetpatroon volgen ook wel enige druk op hun sociaal leven: het is namelijk niet altijd makkelijk te combineren. Je hebt daarnaast ook vaker last van een slechte adem tijdens de periodes waarin je vast. Bovendien is IF moeilijk vol te houden en vraagt het veel kennis over gezonde voeding. Het is namelijk belangrijk dat je tijdens de periodes waarin je mag eten een uitgebalanceerd voedingspatroon hanteert waarmee je gedurende een lange periode verzadigd bent.

We kunnen concluderen dat er momenteel te weinig wetenschappelijk bewijs is om positieve en negatieve lange termijn effecten te destilleren. Er is meer onderzoek nodig om hier een duidelijker beeld over te kunnen scheppen. Wil je er toch mee beginnen? Doe het niet op jezelf. Ga bij een voedingsdeskundige of arts om je schema op te stellen. Zo ben je zeker dat je er op een gezonde en slimme manier mee start en beperk je eventuele gezondheidsrisico’s voor jezelf. Ook je apotheker kan je helpen om jouw voedingspatroon op punt te zetten.